Intercyza - jak zadbać o finanse przed ślubem

Intercyza małżeńska – kiedy jest konieczna

Prawie żadna para nie bierze ślubu z nastawieniem, że wkrótce będzie się rozwodzić i na wszelki wypadek musi spisać intercyzę. W podpisaniu tej umowy nie tylko o to chodzi. Niektórzy błędnie zakładają, że intercyza pozwoli im zachować majątek nabyty przed ślubem – nieruchomości, spadki, firmę. Zgodnie z prawem cały ten dobytek to odrębna część majątku małżonka, którego nie trzeba dodatkowo zabezpieczać. Dlaczego więc warto podpisać intercyzę i jakie profity daje ona małżonkom?

W przeciwieństwie do większości krajów Unii Europejskiej, zgodnie w polskim prawem, od momentu zawarcia ślubu cywilnego małżonków obowiązuje wspólnota majątkowa. Oznacza to, że zarobione pieniądze, kupione przedmioty i nieruchomości, a także prezenty ślubne są dobrem wspólnym. Wyjątek stanowią nagrody pieniężne, odszkodowania, darowizny i majątek zapisany, a także jak już wspominaliśmy majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa.

Jeśli małżonkowie chcą być niezależni finansowo i gromadzić odrębne majątki powinni zawrzeć umowę o pełnej rozdzielności finansowej. Na tą opcję decydują się często pary, w których jedna z osób prowadzi działalność gospodarczą. Dzięki temu w razie problemów finansowych przy spełnieniu odpowiednich wymagań współmałżonek jest chroniony przed wierzycielami.

Wady i zalety zawarcia intercyzy

Intercyza przede wszystkim pomaga uniknąć sporów o majątek w sądzie w razie rozwodu małżonków. Sytuacja jest wtedy klarowna, ponieważ mąż i żona posiadają własne pieniądze i dobra materialne. Kolejnym plusem jest zabezpieczenie jednej strony w razie długów drugiej. Dzięki temu rodzina nie zostaje bez środków do życia. Zaletą zawarcia intercyzy jest też komfort psychiczny osób, które wolą pracować i zarabiać same na siebie, nie będąc uzależnione od drugiej strony. Co więcej umowa majątkowa małżeńska w każdej chwili może zostać zmieniona, dzięki czemu para ma możliwość reagowania na zmiany swojej sytuacji osobistej i finansowej.

Intercyza nie jest jednak umową idealną. Sporą wadą jej zawarcia jest obniżenie zdolności kredytowej małżonków. Para nie może wziąć kredytu razem, a gdy zaciąga go jedna osoba, bank nie bierze pod uwagę majątku współmałżonka. Co więcej para nie może razem rozliczać się w rocznym rozliczeniu podatkowym. Takie rozwiązanie byłoby korzystne gdyby jedna z osób zarabiała więcej i wpadała w wyższy próg podatkowy.

Ile kosztuje intercyza

Intercyzę najlepiej zawrzeć przed ślubem, ponieważ koszt wszystkich formalności jest wtedy znacznie niższy niż po ślubie. W celu podpisania umowy należy udać się do notariusza. Obie strony muszą wyrazić na nią zgodę i brać udział w podpisaniu aktu notarialnego. Sporządzenie dokumentu zgodnie ze stawkami taksy notarialnej (Dz. U. z dnia 29 czerwca 2004 r.) to 400 zł. Do tego należy doliczyć podatki. Całość powinna się zamknąć w 550 zł. Narzeczeni, którzy zawierają intercyzę muszą mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Do podpisania aktu notarialnego przed ślubem wystarczą dowody osobiste. Intercyza po ślubie wiąże się z większymi kosztami. O kwocie decyduje m.in. rodzaj i wielkość majątku posiadanego w chwili podpisywania umowy przez małżonków. Do opłaty za sporządzenie aktu notarialnego należy doliczyć od 100 – 10000 zł. Gdy intercyzę spisuje się po ślubie, u notariusza należy przedłożyć także akt zawarcia małżeństwa.

Intercyza po ślubie

Jeśli małżonkowie nie zawarli intercyzy przed ślubem, nie oznacza to że nie mają już możliwości wniesienia o rozdzielność majątkową. W trakcie małżeństwa mogą podpisać umowę w formie aktu notarialnego na podobnych warunkach jak przed ślubem, jednak za większą opłatą. Inną opcją jest ustanowienie rozdzielności majątkowej na mocy prawa. Jeden z małżonków ma prawo ubiegać się o sądowe orzeczenie rozdzielności majątkowej bez zgody współmałżonka. W przypadku pozytywnego orzeczenia następuje także podział dotychczas zgromadzonego wspólnego majątku.

Inne formy intercyzy

Chociaż rozdzielność majątkowa to najbardziej znana forma intercyzy, przyszli małżonkowie mają też możliwość zawarcia umowy w innej formie.

Rozszerzenie wspólności majątkowej – polega na włączeniu majątku nabytego przed ślubem do wspólnoty majątkowej. W konsekwencji np. mieszkanie lub dom posiadany przez jednego z małżonków staje się własnością wspólną i żadna ze stron nie może samodzielnie rozporządzać w związku z nieruchomością.

Ograniczenie wspólnoty majątkowej – ta forma intercyzy może być kompromisem między rozdzielnością i wspólnotą majątkową. Umożliwia wyłączenie niektórych zysków lub dóbr z majątku wspólnego. Umowa może się sprawdzić jeśli jeden z małżonków planuje zakup nieruchomości po zawarciu ślubu za pieniądze, które posiada. Jeśli przed ślubem jedna osoba zaciągnęła kredyt na mieszkanie także należy to uwzględnić. Dzięki temu raty nie będą składową majątku wspólnego.

Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – to wyjątkowa forma rozdzielności majątkowej. Jej celem jest zabezpieczenie współmałżonka, który ma mniejsze dochody. Ta forma umożliwia sprawiedliwy podział majątku np. w sytuacjach gdy kobieta przez kilka lat zajmowała się domem i wychowaniem dzieci, rezygnując z wykonywania zawodu. Sprawdza się także w wypadku gdy jedno z małżonków nie mogło pomnażać majątku ze względu na stan zdrowia.