Bramy weselne i inne zwyczaje. Czy jeszcze kultywujemy ślubne tradycje?

Ślubne tradycje to coś, bez czego nie wyobrażamy sobie polskiego wesela. Dotyczy to nie tylko samej ceremonii przyjęcia sakramentu, ale także zwyczajów, które mają miejsce jeszcze przed ślubem. Tzw. zwiady, wywodziny, stawianie bramy, dekorowanie domu, tłuczenie szkła w celu zapewniania parze młodej szczęścia i pomyślności – każdy region ma własne tradycje, które często powstawały pod wpływem oddziaływania sąsiadujących krajów. Część z nich jest jednak wspólna dla całej Polski – przedstawiamy najważniejsze.

Błogosławieństwo – historia i współczesność

Uroczyste pobłogosławienie pary młodej przez rodziców jest jednym z najpopularniejszych polskich zwyczajów ślubnych, których nie są w stanie wyprzeć zagraniczne trendy. Samo słowo „błogosławieństwo” wywodzi się z łaciny – „benedicere” oznaczało mówić o kimś dobrze, pozdrawiać go. Obrzęd ten symbolizuje opuszczenie domu rodzinnego i rozpoczęcie nowego, wspólnego życia. Jak przebiega błogosławieństwo? Przed ślubem w domu rodzinnym panny młodej gromadzą się bliscy – chrzestni, świadkowie, dziadkowie, rodzeństwo, a rodzice skrapiają głowy przyszłych nowożeńców wodą święconą i wypowiadają słowa błogosławieństwa. To bardzo przejmujący moment, w którym często pojawiają się łzy wzruszenia. Istnieje wiele tradycyjnych tekstów błogosławieństw, jednak coraz częściej rodzice przygotowują własne mowy. Bardzo ważna jest także oprawa całego wydarzenia – na stole powinien znajdować się biały obrus, krzyż, woda święcona, kropidło oraz Pismo Święte. Warto zaznaczyć, że w dawnych czasach obrzęd ten rozpoczynał się od podziękowania panny młodej skierowanego do rodziców, bliskich, a także rodzinnego domu.

Brama weselna

Orszak ślubny może napotkać na swojej drodze (zarówno do kościoła, jak i do sali) różnego rodzaju przeszkody, które ustawiają osoby chcące rozbawić parę młodą, a przy okazji uzyskać okup – najczęściej w postaci wódki weselnej, a także wędlin, ciast czy słodyczy. Tradycja ta jest kultywowana w wielu regionach kraju, a twórcy prześcigają się w wymyślaniu coraz bardziej zabawnych „bram”. Osoby organizujące bramy weselne wykorzystują różnego rodzaju rekwizyty, śpiewają piosenki, zakładają oryginalne stroje. Zdarza się, że na środku drogi ustawiony jest samochód, z którego wyskakują przebrani w kominiarki mężczyźni, imitując napad. Bramy weselne dostarczają zatem dreszczyku emocji, bawią, a jednocześnie odstresowują parę młodą.

Sypanie ryżu i monet

Po zawarciu małżeństwa i wyjściu pary młodej z kościoła następuje kolejny ważny moment – obsypywanie świeżo upieczonych małżonków grosikami, ryżem lub płatkami kwiatów. Tradycja ta ma zapewnić parze pomyślność, szczęście oraz dostatek, a osoba, która zbierze więcej monet będzie trzymać pieczę nad domowym budżetem.

Powitanie chlebem i solą

To kolejny zwyczaj, w którym czynny udział biorą rodzice państwa młodych. Powitanie chlebem i solą odbywa się przed wejściem do sali weselnej, tuż po przyjeździe świeżo upieczonych nowożeńców z kościoła. Jaka jest symbolika tego obrzędu? Chleb ma zapewnić młodym dostatek, a sól według dawnych wierzeń odpędza złe moce. Bezpośrednio po powitaniu następuje inny popularny obrzęd – nowożeńcy otrzymują kieliszki, w których jest wódka lub woda. Kto trafi na wódkę, ten według tradycji będzie rządził w domu.

Weselne przyśpiewki

Bogata tradycja weselnych przyśpiewek jest współcześnie nieco zapomniana, chociaż zależy to też od regionu kraju. Najpopularniejsze są bez wątpienia piosenki „Gorzka wódka”, „Ona temu winna”, „Nie pijemy wódki”, jednak warto wiedzieć o tym, że wyobraźnia lokalnych bardów i śpiewaków jest nieograniczona. W zależności od regionu Polski goście weselni śpiewają „Wesele, wesele, jutro poprawiny, za dziewięć miesięcy przyjdziemy na chrzciny”, „Mógłbyś w końcu przestać śpiewać te przyśpiewki, bo mi zaraz pękną w uszach dwa bębenki”, a także wiele innych zabawnych tekstów. Nie da się ukryć, że przyśpiewki rozluźniają atmosferę i stanowią kwintesencję polskiego wesela.